یادداشت دکتر میرمحمدصادقی به مناسبت روز جهانی صلح

دکتر حسین میرمحمد صادقی، رئیس مرکز تحقیقات و کرسی حقـوق بشر، صلح و دموکراسـی یونسکو در دانشگاه شهید بهشتی؛ به مناسبت روز جهانی صلح، یادداشتـی منتشر کـرده است که در زیر می‌خوانید:

به نام خداوندگار صلح و سلام

وَ الصُّلْحُ خَيْرٌ (آیه 128، سوره نساء)

21 سپتامبر به پاسداشت صلح و جایگاه والای آن، هرساله در سرتاسر جهان، تکریم می­‌شود تا شاید برای یک‌روز، جهان از غوغای جنگ و خشونت در امان ماند. در سال 2021 (1400) درحالی روز جهانی صلح را پاس می‌داریم که شیوع ویروس مرگبار کووید-19، برای دومین سال پیاپی، بسیاری را در سوگ عزیزان­ خود نشانده و یا تبعات منفی ناشی از این بیماری، ابعاد مختلف حیات اقتصادی و اجتماعی آنان را به مخاطره انداخته است. به‌گمانم در بحران­، ارزش گوهر کمیاب صلح بیش از پیش هویدا می‌شود؛ صلحی که فراتر از وجود فرد، خانواده، اجتماع، کشور و جهان را ­در بود یا نبود خود، به‌شدت، تحت تاثیر قرار می‌دهد. بحران کووید-19، درسی است برای تمامی جهانیان تا در ­وقت عافیت، توشه لازم را برای واقعه بیندوزند؛ به‌یقین، گردآوری این توشه میسر نیست جز با همکاری در سه سطح دولت-مردم، منطقه­‌ای و بین­‌المللی.  همکاری در هر سه سطح نیازمند درک متقابل، استواری بنیان‌های صلح و عزمی نستوه برای مقابله با ناصلح و خشونت است. ­

در سرتاسر جهان، ملت یا منطقه‌ای را نمی‌توان یافت که زخم‌ های ناسور جنگ و خشونت را بر پیکره‌ی خود تجربه نکرده باشد؛ زخم‌هایی که بیش از همه، جان و حیات آسیب‌پذیرترین گروه‌ها را رنجه کرده­‌اند. همچنان در آستانه‌ ی سومین دهه از قرن بیست‌ویکم و ­سال­ها بعد از تصویب اسناد بین­‌المللی مختلف پیرامون کرامت انسانی، منع بردگی و مقابله با اشکال قدیم و مدرن برده‌داری، همچنان شاهد زنجیره‌ی اسارت انسان در افراط‌گری­ اقتصادی، استثمار مظلومان و غرق‌شدگی از خودگریختگان در مغاک مادی حیات هستیم. قربانیان به‌ ظاهر آزاد بردگی­‌های نوین، در ­محبسی ­از خودبیگانگی و در فرار از خویشتن اصیل انسانی خویش، به تحکیم خشونت و ترویج ناصلح در فضای سنتی و مجازی اصرار دارند و ­سرمایه­‌های عظیم اخلاق، عزت نفس، همبستگی و تفاهم انسانی در هجوم بی­‌مهار فناوری­‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی در معرض تهدید قرار دارند. در چنین بزنگاهی است که بار دیگر، بازاندیشی درباره­‌ی صلح و جایگاه آن ضرورتی است انکارناپذیر که باید همه به آن اهتمام بورزیم. ­

با درک تفاوت‌ ها، احترام به فرهنگ­‌های مختلف، شناخت ابعاد معنوی روح انسانی و با تبعیت از آموزه­‌های دینی-اخلاقی و انسانی، می‌ توان به مدارا توسل جست و با پرهیز از خودخواهی و نفرت از غیر، در بنیان­گذاری صلح پایدار، در هر جایگاهی که هستیم، مشارکت کنیم. ­باید به‌خاطر داشته باشیم که با ذهنیت متأثر از دیگرستیزی عدم مدارا، هراس و بی‌ اعتمادی شیوع خواهد یافت و نفرت‌پراکنی در کنار جاه­‌طلبی‌های سلطه‌جویانه و گرایش به طرد سایرین، ­بشریت را از نعمت صلح و برکات آن محروم خواهد ساخت. ­

روز جهانی صلح، بار دیگر به ما خاطرنشان می‌کند که جهان خسته از حرف و شعار، نیازمند ایجاد گفتمانی است عاری از تحریف و به‌دور از پیش‌ داوری­‌های مبتنی بر برداشت­‌های زیانبار تا بنیان طرد و دیگرستیزی را از میان برده و امکان تفاهم ملت‌‌ها، در جوار احترام به تفاوت‌های فرهنگی، دینی و نژادی را برقرار سازد. ­­گام نخست در مسیر پرفراز و نشیب صلح جهانی از هر یک از ما آغاز می‌شود؛ همه­‌ی ما قهرمانان صلح هستیم اگر سهم خود در نفی خشونت و رفع تعارض را در خانواده و اجتماع پیرامون خود ایفا نماییم.

­دیگر بار بر نقش پراهمیت مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح و دمکراسی یونسکو در دانشگاه شهید بهشتی در ترویج صلح، نفی خشونت و آموزش تفاهم تأکید داشته و از تمامی پژوهشگران و کنشگران صلح به مناسبت روز جهانی صلح دعوت می‌ کنم تا با تبادل ایده­‌ها و تجربیات خود، با ما در مسیر سخت اما ارزشمند صلح­ گام بردارند.

به امید برقراری صلح و عدالت و رفع آثار جنگ و خراش ظلم از چهره­‌ی درمانده‌ی ­جهان.

­  ­

​​​​​​​